Proporczykowce - Hodowla południowoamerykańskich (SAA) Część 3 : Wychowanie, pielęgnacja i ochrona rzadkich proporczykowców
Artykuł ten oferuje szczegółowe spojrzenie na udaną hodowlę południowoamerykańskich proporczykowców. Omawia odpowiednie karmienie młodych ryb, konieczność rozdzielenia płci ze względu na różnice we wzroście oraz przedstawia rozwiązania poważnego problemu (tzw. "Bauchrutscher"). Ponadto szczegółowo opisano strategie zarządzania stosunkiem płci oraz wczesne rozróżnianie płci u gatunków takich jak Argolebias i Austrolebias. Szczególny nacisk kładzie się na poważne zagrożenie ich naturalnych siedlisk z powodu urbanizacji i winnic. Tekst kończy się zaleceniami dla początkujących (np. Argolebias nigripinnis) i zachęca do zaangażowania się w społeczność hodowców.
Wychowanie
Gdy młode się wylęgną, mogą natychmiast przyjmować pokarm. Nasze proporczykowce nie przechodzą stadium larwalnego poza jajkiem. Przy wyborze odpowiednich pokarmów kierujemy się wielkością pysków. Paramecium caudatum, mikro lub ocetki oraz artemia lub odpowiednio przesiany pokarm z kałuży to dobry wybór. Pokrojone lub zmielone przez tkaninę tubifex lub dżdżownice należy podawać ostrożnie, ponieważ szybko obciążają wodę.
Na podstawie obserwacji w naturze wydaje się, że skorupiaki są bardzo korzystne dla wzrostu większości gatunków. Adloff (1923 b) znalazł w zbiorniku wodnym z młodymi Megalebias wolterstorffi (wcześniej Austrolebias) bardzo dużą liczbę takich skorupiaków, które z pewnością służyły jako pokarm. Boschi (1957) donosił o Austrolebias bellottii, że w określonych miejscach w ich przewodzie pokarmowym zawsze znajdowały się wyłącznie Cladocera z rodziny Chydoridae lub Hyalella. W egzemplarzu o długości 5,7 cm znaleziono 19 tych skorupiaków i 3 małe Ostracoda. W praktyce oznacza to, że zwierzęta powinny być w pokarmie.
Podczas wzrostu zauważalny jest różny rozwój obu płci. Hodowcy często oddzielają młode, aby samice nie były zbytnio nękane. Uważam, że to najbezpieczniejszy sposób na uniknięcie strat. W każdym przypadku warto w przypadku pływających samców wcześnie umieścić w akwarium miseczkę z torfem. Gdy mamy samice oddzielnie wychowane, stopniowo dodajemy je do samców (Fröhlich 1972).
Wielokrotne wymiany wody wspierają wychowanie. Wygląda na to, że wpływają one bezpośrednio na metabolizm i pomagają w zapobieganiu chorobom. Jeśli dostępna jest tylko miękka woda, zaleca się twardnienie na pewien czas w trakcie wychowania. Ryby wchłaniają substancje z wody przez całą powierzchnię ciała, zwłaszcza przez skrzela. Wystarczająco duże akwaria do wychowania kompensują agresywność gatunków, która ujawnia się już przy najmniejszych młodych. W ogóle wychowanie w dużych akwariach ułatwia obcowanie z tymi gatunkami. Napełniam zbiorniki tylko częściowo i codziennie dodaję trochę wody. Gdy osiągnę górną krawędź zbiornika, spuszczam wodę i gra zaczyna się od nowa. Walka o przetrwanie, walka o najlepszy pokarm zaczyna się wcześnie.
Od czasu do czasu donoszone są masowe śmierci młodych ryb. Podejrzewam Oodinium, które jest bardzo trudne do zauważenia u małych zwierząt. Przy leczeniu odpowiednimi środkami kluczowa jest dokładna dawka. Regularne wymiany wody zapobiegają temu.
Brzusznik
W hodowli rocznych proporczykowców co jakiś czas występują brzuszniki. Wygląda na to, że nie mogą one wypełnić pęcherza pławnego lub nie wypełniają go wystarczająco, przez co nie mogą przyjąć normalnej pozycji pływającej. Nie są w stanie zrekompensować tego braku wypełnienia w czasie. Zasada wypełniania pęcherza pławnego została zbadana dla niektórych gatunków ryb. Niestety dla naszych proporczykowców nie ma wyników badań.
Pojawia się pytanie, jak można uniknąć, aby z wylęgających się zarodków nie stały się brzuszniki. Istnieje kilka propozycji, które jednocześnie przynoszą sukcesy.
Używam – jak wielu innych hodowców – tabletek tlenowych. Firma Dohse AQUARISTIK GmbH & Co. KG miło wyjaśniła na moje zapytanie, że stosując dawkę jednej tabletki ich Hobby Oxyletten na 10 litrów, otrzymuje się około 30-35 mg tlenu. Powstawanie tlenu jest wywoływane przez reakcję zawartych substancji w połączeniu z wodą.
Cauvet (2011) używa wody torfowej do zaparzenia i od tego czasu nie ma już brzuszników. Potwierdził to na podstawie swoich obserwacji z innymi gatunkami rocznych, ale także z innymi rodzajami, takimi jak Nothobranchius i Callopanchax. Do czystej wody deszczowej dodaje trochę brązowej wody, która stała przez dłuższy czas na torfie w postaci płatków lub którą otrzymuje się, gdy moczy się tabletki torfowe. Przejął metodę Dana Katza oraz Curta Smitha, którzy postępują w ten sposób w USA.
Do hodowli potrzebne są dwa...
Problemem w wychowaniu niektórych gatunków proporczykowców jest nierówny stosunek płci, problem, który można tylko zasygnalizować. Oczywiste jest, że wiele hodowli z dominującą płcią zniechęca miłośników do dalszego ich trzymania. Warto spróbować zmieniać temperaturę wody, pH, często wprowadzać różne zwierzęta i w różnych porach roku (czyli przy różnych temperaturach wody), aby zmierzyć się z tym zjawiskiem. Nie rzadko zdarza się hodowca, który wychował swoje młode z odwrotnym wynikiem. W tej sytuacji wymiana jest wręcz wskazana. Internet służy do łączenia rodzin.
Niektórzy miłośnicy donosili, że dwa osobno wychowywane młode ryby dziwnym trafem tworzyły parę. Również ja miałem już takie doświadczenie. W obliczu tych raportów nie wierzymy już w przypadek.
Utrudnia to fakt, że w przypadku niektórych gatunków stosunkowo długo trwa, zanim można określić płeć. Musimy więc wychować całe potomstwo, zanim uzyskamy jasność. W przypadku Argolebias nigripinnis różne płci były dostrzegalne już po 12 do 14 dniach na podstawie różnego zabarwienia. W przypadku Garcialebias adloffi (wcześniej Austrolebias) różnice można zauważyć przy wielkości około 2,5 cm, a w przypadku Austrolebias elongatus niestety dopiero od 6 – 7 cm (Foersch 1956, 1978). Z mojego doświadczenia wynika, że różniąca się liczba promieni płetwy grzbietowej może dać wyobrażenie o oczekiwanej płci, chociaż liczenie w tym rozmiarze jest trudne. Zostaje jeszcze sięgnąć po funkcję aparatu w telefonie...
Zagrożenie siedlisk
Rzeźbiarz artystyczny Alfred Adloff żył na początku ubiegłego wieku w Porto Alegre w Brazylii i informował redaktora pism o akwarystyce i terrarystyce (Wolterstorff) o wówczas jeszcze nieopisanym Megalebias wolterstorffi, że młode pojawiły się bez osuszania (Adloff 1923b). W tych raportach skarżył się, że wiele zbiorników wodnych jest zasypywanych i wykorzystywanych do budowy. „Dokładnie jak u nas!” zauważył już wtedy Wolterstorff. Nawet po stu latach zasada się nie zmieniła. W międzyczasie Costa (2017) podczas wizyty w miejscu typowym dla Hypsolebias splendissimusstwierdził, że zostało ono wypełnione ziemią (Costa et al 2018). Nielsen (2000), brazylijski naukowiec i akwarysta, wskazał na gatunki z rodzajów Campellolebias, Cynolebias, Hypsolebias oraz Leptolebias, jak bardzo podstawy życia w jego ojczyźnie są zagrożone. Na skraju przetrwania Costa (2012b) widział wtedy 12 gatunków południowoamerykańskich rocznych znanych z nadbrzeżnej równiny Rio de Janeiro. W przypadku rodzaju NematolebiasCosta et al. (2014) zaledwie krótko później skarżyli się na zagrożenie siedlisk przez postępującą urbanizację. Ale to nie koniec.
Z okazji Mistrzostw Świata w piłce nożnej 2014 w Brazylii brazylijskie wino znalazło się na czołówkach gazet. Konsumenci win nie byli zawiedzeni jakością. To była chyba wiadomość, którą winiarze z subtropikalnego południa po tej stronie granicy z Urugwajem chcieli przekazać. Niestety kultura winiarska w Brazylii rozprzestrzeniła się również na północno-wschodnie regiony. Tym samym zasięg południowoamerykańskich rocznych ryb jest znacznie zagrożony. Costa wcześniej zwrócił uwagę na strefę uprawy winorośli, która powstała w dolnym dorzeczu Rio São Francisco oraz na zagrożenie, jakie stwarza dla gatunków endemicznych (Costa 2012a).
Badania nad populacjami Hypsolebias antenori pokazują zagrożenie spowodowane urbanizacją, rolnictwem i przemysłem ceramicznym (Nascimento et al. 2015). Przy wszystkich doniesieniach o zagrożeniu gatunków nie powinno dziwić, że
badania wykazały, że Megalebias wolterstorffi w swoim ograniczonym występowaniu w południowej Brazylii i Urugwaju również jest zagrożony (Garcez et al. 2018). Z tymi gatunkami ryb nie jest dobrze.
Unikanie chorób
W odniesieniu do hodowli i wychowania mogłem już w poprzednich rozdziałach przedstawić kilka kluczowych punktów dotyczących wielkości akwariów, używanej wody, aranżacji, towarzyszenia i narzędzi technicznych. Musimy być świadomi, że odmienności warunków w stosunku do ich potrzeb wywołują stres u ryb. Wzrasta tym samym ryzyko, że mogą się zarazić chorobami. Pomaga rybom, gdy regularnie sprawdzamy warunki hodowli i podejmujemy środki ostrożności. A to pomaga nam, ponieważ leczenie choroby wiąże się z wysiłkiem i czasem.
Na początku ważna jest kwarantanna nowo nabytych ryb. Ponieważ czas, w którym ryba jest wyciągana i przenoszona do innego akwarium, oznacza ogromny stres i wszystkie możliwe powody, dla których choroba może się ujawnić.
Środki ostrożności obejmują pielęgnację wody, która dostosowuje się do warunków takich jak wielkość zbiornika, obsada, ilość pokarmu, filtr itp.
Nasze południowoamerykańskie roczne ryby skłaniają do zbierania z powodu swojej liczby gatunkowej. Szybko kilka akwariów jest zajętych wspaniałymi rybami. Zaczyna być ciasno, gdy tylko osiągną pierwsze dobre wyniki hodowlane. Właśnie w takich sytuacjach, ale w zasadzie w każdej sytuacji powinniśmy zachować higienę w zbiornikach i całym systemie. W moim artykule na temat Glugea szczegółowo się na ten temat wypowiedziałem w czasopiśmie akwarystycznym nr 275.
Gatunki pojawiają się u nas
Po tym, jak dowiedzieli się Państwo tylu szczegółów o południowoamerykańskich rocznych rybach, zapewne zechcą Państwo spróbować opieki nad jednym z gatunków. Argolebias nigripinnis jest klasycznym gatunkiem dla początkujących. Z powodu stosunkowo krótkiego czasu inkubacji Hypsolebias magnificus również polecany jest dla początkujących. Oferta gatunkowa jest szeroka.
Możliwe, że uda się Państwu nawiązać kontakt z hodowcą. Można to zrobić przez Internet lub odpowiednią społeczność proporczykowców. W przypadku tych ryb, które osiągają wiek od jednego do trzech lat, dla początkujących hodowców sensowne jest zdobycie młodych zwierząt. W wymianie z hodowcą można również uzyskać darmowe wskazówki jako dodatek. Jednakże jest zupełnie normalne, że południowoamerykańskie roczne ryby wysyłane są pocztą jako torfowe narybki. Również tutaj pomocne są wcześniej wymienione źródła. Istnieje również platforma Aquabid, na której można licytować torfowe narybki. Nie trzeba zaczynać od najdroższej oferty. Są także tańsze gatunki.
Jeśli otrzymali Państwo ryby, należy je delikatnie aklimatyzować. Nowe zwierzęta dostosowuje się do przyszłej wody do hodowli, stopniowo wlewając wodę z przyszłego miejsca do plastikowych worków. To trwa pewien czas. Polecałbym również, aby w czasie oczekiwania na ryby sprawdzić. Jeszcze lepiej byłoby od razu umieścić je z wodą transportową w małych pojemnikach lub innych plastikowych workach i oddzielić płcie. A potem można zaczynać.
Południowoamerykańskie roczne ryby są rzadkie. Dlatego powstała coś w rodzaju zżytej społeczności, która sobie nawzajem pomaga. Oczywiście sprzyja to wymianie gatunków, gdy wiemy mniej więcej, jakie gatunki są utrzymywane dzięki listom inwentarza. Dużo mówimy o naszych rybach. Niech Państwo się zarażą i hodują razem z nami.
Literatura
- Adloff, A. (1923a): Neues von Cynolebias adloffi Ahl. Blätter 34(1): 1 - 3.
- Adloff, A. (1923b): Brief aus Brasilien. Neues von Cynolebias u. a. Blätter 34(12): 251 - 252.
- Barois, Nibia et al. (2016): Annual Fishes. Life History Strategy, Diversity, and Evolution. - CRC Press - Taylor & Francis Group, Boca Raton, FL 33487-2742.
- Bela, Heinz (1982): Cynolebias constanciae Myers, 1942. DKG-J. 14(7): 104-106.
- Belote, D. F. & Costa, W. J. E. M. (2002): Reproductive behavior patterns in the neotropical annual fish genus Simpsonichthys Carvalho, 1959 (Cyprinodontiformes, Rivulidae): Description and phylogenetic implications. - Bol. Mus. Nac. 489: 1-10.
- Belote, D. F. & Costa, W. J. E. M. (2003): Reproductive behavior of the brazilian annual fish Cynolebias albipunctatus Costa & Brasil, 1991 (Teleostei, Cyprinodontiformes, Rivulidae) a new report of sound production in fishes. - Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro 61(4):.241-244.
- Berg, Carlos (1897): Contribuciones al conocimento de los peces Sudamericanos, especialmente de los de la Republica Argentina. An. Mus. Nac. de Buenos Aires V: 263-302. (nicht eingesehen)
- Boschi, Enrique (1957): Argentine pearl fish. - T. F.H. Publ. Inc., Jersey City, N. J., 23 Seiten.
- Brüning, Christian (1912): Taschenkalender für Aquarienfreund. - Gustav Wenzel & Sohn, Braunschweig. 96 Seiten.
- Brüning, Christian (1913): Taschenkalender für Aquarienfreund. - Gustav Wenzel & Sohn, Braunschweig. 122 Seiten.
- Brüning, Christian (1914): Taschenkalender für Aquarienfreund. - Gustav Wenzel & Sohn, Braunschweig. 133 Seiten.
- Calviño, Pablo A., Alonso, Felipe & de Torres, Jorge Sanjuán (2007): Llenado de gas de la vejiga natatoria de post-larvas de peces anuales sudamericanos (Cyprinodontiformes; Rivulidae). - Boletín del Killi Club Argentino BIBKCA No. 13: 18-39.
- Cauvet, Christian (2011): Patience et longueur de temps. Une expérience d‘incubation des œufs de killies annuels avec Simpsonichthys magnificus. - KR 1/2011: 14-20.
- Costa, W. J. E. M. (1990a): Análise filogenética da família Rivulidae (Cyprinodontifrmes, Aplocheiloidei). - Rev. Brasil. Biol. 50(1): 65-82.
- Costa, W. J. E. M. (1990b): Classificação e distribuição da famiília Rivulidae ((Cyprinodontifrmes, Aplocheiloidei). - Rev. Brasil. Biol. 50(1): 83-89.
- Costa, W. J. E. M. (1995): Revision of the neotropical annual fish genus Campellolebias (Cyprinodontiformes: Rivulidae), with notes on phylogeny and biogeography of the Cynopoecilina. - Cymbium 19: 349-369
- Costa, W. J. E. M. (2011): Comparative morphology, phylogenetic relationships, and historical biogeography of plesiolebiasine seasonal killifishes (Teleostei: Cyprinodontiformes: Rivulidae). - Zoological Journal of the Linnean Society, 2011(162): 131–148.
- Costa, W. J. E. M. (2011b): Hypsolebias nudiorbitatus, a new seasonal killifish from the Caatinga of northeastern Bazil, Itapicuru River basin (Cyprinodontiformes: Rivulidae). - IEF 22(3): 221-226.
- Costa, W.J.E.M. (2012a): Diversity and conservation of killifishes of the Brazilian Caatinga. - Killi-News Nr. 549: 73-82.
- Costa, W.J.E.M. (2012b): Delimiting priorities while biodiversity is lost: Rio’s seasonal killifishes on the edge of survival. - Biodivers Conserv 21:2443–2452.
- Costa, Wilson J. E. M.; Pedro F. Amorim and Giulia N. Aranha (2014): Species limits and DNA barcodes in Nematolebias, a genus of seasonal killifishes threatened with extinction from the Atlantic Forest of south-eastern Brazil, with description of a new species (Teleostei: Rivulidae). - Ichthyol. Explor. Freshwaters 24(3): 225-236.
- Wilson J. E. M. Costa (2014): Six new species of seasonal killifishes of the genus Cynolebias from the São Francisco river basin Brazilian Caatinga, with notes on C. porosus (Cyprinodontiformes: Rivulidae). - Ichthyol. Explor. Freshwaters 25(1): 79-96.
- Dahl, George (1958): Two new annual cyprinodont fishes from northern Colombia. - Stanford ichthyological bulletin 7(3): 42-46.
- Costa, Wilson J.E.M., Amorim,Pedro F. &. Mattos, José Leonardo O (2018): Diversity and conservation of seasonal killifishes of the Hypsolebias fulminantis complex from a Caatinga semiarid upland plateau, São Francisco River basin, northeastern Brazil (Cyprinodontiformes, Aplocheilidae). - Zoosyst. Evol. 94 (2) 2018, 495–504.
- Eigenmann, Carl H. (1907): The poeciliid fishes of rio Grande do Sul and the La Plata basin. - Proc. US Nat. Mus. 32(1532): 425-433.
- de Greef, Jaap-Jan (1993): Bellysliders: A problem or not. AguaTropica 2(3): 3-4, 1993
- Hagenmaier, Hans E. (1995): Das enzymatische Schlüpfen von Fischen. S. 101-113 in: Fortpflanzungsbiologie der Aquarienfische. Birgit Schmettkamp Verlag.
- Foersch, W. (1956a). Pflege und Zucht von Cynolebias nigripinnis. DATZ 9(2): 35-39.
- Foersch, W. (1956b): Beobachtungen beim Verhalten und bei der Eientwicklung bodenlaichender Fische. – Z. für Vivaristik 2: 8–13, 39–45, 113–117, 177–184.
- Foersch, W. (1958): Beobachtungen und Erfahrungen bei der Pflege und Zucht von Cynolebias ladigesi Myers. - DATZ 11(9): 257-260
- Foersch, Walter (1961): Cynolebias (Cynopoecilus) ladigesi. - Tropische Fische 1(9): 396-404.
- Foersch, Walter (1975): Der „kämpfende Gaucho“ tanzt um sein Weibchen. Zucht und Pflege von Cynolebias ladigesi und melanotaenia. AM 9(10): 404 – 409.
- Foersch, Walter (1978): Wie laicht der Gestreckte Fächerfisch? Beobachtungen bei der Pflege und Zucht von Cynolebias elongatus. - AM 12(2): 86-93.
- Fröhlich, Fritz (1972): Einige Beobachtungen bei der Zucht von Cynolebias-Arten. - DKG-J. 4(1): 1-4.
- Garcez, Daiana K.;Barbosa, Crislaine;Loureiro, Marcelo; Volcan, Matheus V.; Loebmann, Daniel; Quintela, Fernando M. & Robe, Lizandra J. (2018): Phylogeography of the critically endangered neotropical annual fish, Austrolebias wolterstorffi (Cyprinodontiformes: Aplocheilidae): genetic and morphometric evidence of a new species complex. - Environ Biol Fish.
- García, Daniel; Loureiro, Marcelo &Tassino Bettina (2008): Reproductive behavior in the annual fish Austrolebias reicherti Loureiro & García 2004 (Cyprinodontiformes: Rivulidae). - Neotropical Ichthyology, 6(2):243-248.
- Johannis, M. & Köpp, C. (2015): Fische , die vom Himmel fielen. - Amazonas11(6 Nr. 62): 14-22
- Langton, Roger W. (1979): A Numbering System to Indicate Peat Moss Wetness. - JAKA 12(6): 187-188. Nachdruck1989 in JAKA 22(6) 193-194.
- Laufer, Gabriel et al. (2009): Diet of four annual killifishes: an intra and interspecific comparison. - Neotropical Ichthyology 7(1):77-86.
- Liu & Walford: Laboratory Studies on Life-span, Growth, Aging, and Pathology of the
- 1969] Annual Fish, Cynobelias bellottii Steindacher 7
- Loureiro, Marcelo; Sá, Rafael de 2; Serra, Sebastián W.; Alonso, Felipe; Lanés, Luis Esteban Krause; Volcan, Matheus Vieira; Calviño, Pablo; Nielsen, Dalton; Duarte, Alejandro; Garcia, Graciela (2018): Review of the family Rivulidae (Cyprinodontiformes, Aplocheiloidei) and a molecular and morphological phylogeny of the annual fish genus Austrolebias Costa 1998. - Neotropical Ichthyology, 16(3): e180007:1-20
- Meder, Dr. E. (1953a): Cynolebias bellottii Steindachner. - DATZ 6(7): 169 - 172.
- Meder, Dr. E. (1953b): Cynolebias bellottii Steindachner (unter Berücksichtigung des Cynolebias nigripinnis Regan). DATZ 6(8): 197 - 201.
- Nascimento, WS, Yamamoto, ME.b, Chellappa, NT.c, Rocha, O.d and Chellappa, S. (2015): Conservation status of an endangered annual fish Hypsolebias antenori (Rivulidae) from Northeastern Brazil. - Braz. J. Biol. 75(2): 484-490.
- Nielsen, Dalton (2000): Sauver les Killies du Brésil. - KR 05/200 Novembre 2000: 16-19
- Nielsen, Dalton T. B. & Brousseau, Roger (2014): Description of a new annual fish, Papiliolebias ashleyae (Cyprinodontiformes: Rivulidae) from the upper Rio Mamoré basin, Bolivia. - aqua, International Journal of Ichthyology 20(1): 53-59.
- Nieuwenhuizen, A.v.d. (1977): Cynolebias alexandri. DATZ 30(11): 364 – 369.
- Ott, Dieter (1996): Cynolebias affinis or: How do I breed Annual Killifish? - Agua tropica2 1(6): 5-7.
- Ott, Dieter (2020): Faszination Aphyos - Prachtkärpflinge erfolgreich halten und züchten. - VerlagsKG Wolf, 272 Seiten.
- Peters,N. (1963): Embryonale Anpassungen oviparer Zahnkarpfen aus periodisch austrocknenden Gewässern. - Int. Rev. ges. Hydrohiol., 48: 257-313.
- Pillet, Didier (2008): Promenades brésiliennes. Observations et mesures dans les mares temporaires du Cerrado et de la côte brésilienne. - KR 03/2008 Mai/Juin 2008: 5-15
- Pillet, Didier (2013): Conseils pour bien s‘en sortir avec des œufss d‘annuels. - KR 1/2013: 17-22
- Rachow, (1912): Ist Cynolebias maculatus Steind. das Weibchen zu Cynolebias bellottii Steind.? – Blätter 23(52): 835-838.
- Regan, C. Tate (1912a): A Revision of the Poeciliid Fishes of the Genus Rivulus, Pterolebias and Cynolebias. - Ann. And Mag. Of Natural History 8(10): 494.
- Regan, C. Tate (1912b):Sexual differences in the Pocciliid Fishes of the Genus Cynolebias. - Ann. Mag. Nat. Hist. 10: 641-642.
- Rosskopf, Christian (2004): Lehm als Laichsubstrat für Südamerikanische Bodenlaicher. – DKG-J. 36(5): 131 -139.
- Schwarz, Rich. (1918): Cynolebias belotti Steindachner. - Wochenschrift 15(3): 19-21.
- Siegel, G. (1958): Interessante Neuigkeiten über bodenlaichende südamerikanische Zahnkarpfen. - DATZ 11(7): 200-202.
- Seegers, Lothar (1979): Cynolebias bellottii: Geschichtlich, wissenschaftlich und aquaristisch betrachtet. - aquarien magazin 13(2): 78-83.
- Seegers, Lothar (1980): Cynolebias alexandri und einige Feststellungen zur Existenz von Cynolebias gibberosus. - DA Oktober 1980 Nr. 136: 506-513.
- Seegers, Lothar (2000a): Campellolebias – Killifische mit innerer Befruchtung. - Aquarium heute 18(3): 584-587.
- Seegers, Lothar (2000b ): Fächerkärpflinge aus Südamerika. - AF 32(2 Nr. 152): 30-34.
- Siegel, G. (1958): Interessante Neuigkeiten über bodenlaichende südamerikanische Zahlkarpfen. - DATZ11(7): 200-202.
- Stansch, K. (1914): Die exotischen Zierfische in Wort und Bild. - Verlag Vereinigte Zierfischzüchtereien Rahnsdorfer Mühle bei Berlin. 349 Seiten.
- Steinberg, Christian (2011) Der Brackwasser-Killfisch, Fundulus heteroclitus – Modell für Epigenetik und Evolution. - AF 43(1 Nr. 217): 62-66.
- Steindachner,76. Arch. Soco Biol. Montevideo, 26: 44-49.- 19Mb. Tres Especies nuevas del género Cynolebias STEINDACHNEI1l8, 76 (Teleostomi, Cyprinodontidae). Como Zool. Mus. Hist. Nat. Montevideo, 8: (I02'): 1-36, 6 pIs.
- Thomas, Karl (1938): Allerlei Interessantes vom Cynolebias bellotti. - W30(34): 537-539.
- Thomerson, Jim & Taphorn, Don (1992): The annual killifshes of Venezuela. Part 1: Maracaibo basin and coastal plain species. - TFH 41(1): 71-96
- Vaz Ferreira, R., Sierra, B. & Scaglia de Paulete, S. S. (1963): Eclosión y
- propulsión caudal subterranea retrógrada de las postlarvas de Cynolebias (Pisces,
- Cyprinodontidae) Neotrópica 9 (30), 111-112 – nicht eingesehen.
- Wildekamp, R. H. (1995): A world of killies. Atlas of the oviparous cyprinodontiform fishes of the world.
- Band 2. – American Killifish Association, Mishawaka, Ind., 384 S.
- wordlfish wiki (2025): https://www.wf-wiki.de/index.php?title=Cynolebiidae eingesehen 2025).
- Wourms, J. P. (1964): Comparative observations on the early embryology of Nothobranchius taeniopygus (Hilgendorf) and Aplocheilichthys pumilis (Boulenger) with special reference to the problem of naturally occurring embryonic diapause in teleost fishes. – In: East African Freshwater Fisheries Research Organization, Annual Report for 1964, Jinja, 68–73
- Wourms, J. P. (1972): Developmental biology of annual fishes. III: Pre-embryonic and embryonic diapause of variable duration in the eggs of annual fishes. – JEZ 182 (3): 389–414.



